สิ่งจำเป็นในยุคโควิด-19
ในยุคสมัยโควิด-19 นั้นเราไม่สามารถปฏิเสธได้เลยว่ามันเป็นสิ่งที่ทำให้เราใช้ชีวิตได้ยากลำบากมากขึ้นไม่ว่าสภาพทางเศรษฐกิจ สภาพการเป็นอยู่ ภาวะการเครียดสะสมไม่ว่าจะเรื่องการอยู่ที่จำกัดนานเกินไป และสุดท้ายเรื่องสุขภาพด้วยสถานการณ์บ้านเมืองในประเทศไทยเรานั้นประสบปัญหาคนไข้ล้นเตียงและในตอนนี้เราก็มีอาการ panic กับสถานการณ์ที่เราไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่าเราติดหรือยังเพราะโควิดสายพันธุ์ใหม่นั้นบางคนก็ไม่แสดงอาการอะไรภายนอกได้เลยแต่มีใครเคยรู้ไหมว่าโควิดนั้นเราสามารถรับรู้และเฝ้าระวังได้จากการตรวจด้วยเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วได้แล้วอะไรคือเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วหล่ะแล้วมันมีหลักการการทำงานแบบใดวันนี้เราจะพาทุกคนไปรู้จักกับเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วและวิธีการใช้ของมัน
เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว คืออะไร มีหลักการทำงานอย่างไร?
เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว (Fingertip Pulse Oximeter) คือ อุปกรณ์ที่ใช้วัดระดับความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด (Oxygen Saturation) รวมทั้งยังสามารถใช้วัดอัตราการเต้นของหัวใจได้อีกด้วย ตัวเครื่องมีลักษณะคล้ายคลิปหรือเครื่องเย็บกระดาษ ใช้งานโดยการหนีบที่บริเวณปลายนิ้วของผู้ใช้งาน ซึ่งเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ชนิดหนึ่ง ที่ใช้กันมากในโรงพยาบาล แต่ประชาชนทั่วไปก็สามารถซื้อมาใช้เองได้ เนื่องจากเป็นอุปกรณ์นี้ใช้งานไม่ยาก โดยส่วนมากจะนำมาใช้ติดตามอาการของโรค เช่น โรคถุงลมโป่งพอง โรคหัวใจล้มเหลว เป็นต้นเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วจะตรวจวัดระดับออกซิเจนได้ โดยการปล่อยคลื่นแสงจากด้านบนที่อยู่บริเวณเล็บ ผ่านนิ้วลงมาที่ตัวรับแสงที่อยู่อีกด้านบริเวณปลายนิ้วของผู้ใช้ เพื่อตรวจวัดฮีโมโกลบินที่จับตัวอยู่กับออกซิเจนในเลือด (Oxyhemoglobin) จากนั้น จึงนำมาคำนวณหาค่าความเข้มข้นของออกซิเจนภายในเลือด ออกเป็นเปอร์เซ็นต์ (ร้อยละ) แล้วแสดงผลผ่านหน้าจอของตัวเครื่อง โดยมีค่าการวัดผลดังนี้
- 95% ขึ้นไป ออกซิเจนในเลือดปกติดี
- 90 – 94% ให้ระมัดระวังอาการผิดปกติ
- น้อยกว่า 90% มีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
วิธีการวัดระดับออกซิเจนและทดสอบประสิทธิภาพปอด
เรามาดูวิธีใช้งานเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วกัน การวัดระดับออกซิเจนและทดสอบประสิทธิภาพปอดด้วยตนเอง ดังนี้
วิธีการใช้งานเครื่องวัดระดับออกซิเจนปลายนิ้ว
- ใส่นิ้วเข้าไปในตัวเครื่องจนสุดและหนีบนิ้วให้สนิทกับตัวเครื่อง จากนั้นกดปุ่มเปิดเครื่อง
- หายใจเข้าลึก ๆ ผ่อนคลาย เครื่องจะทำการวัดค่า แล้วจะแสดงผลที่ได้บนหน้าจอเครื่อง โดยค่าตัวบนคือระดับออกซิเจนในเลือด มีหน่วยเป็นเปอร์เซ็นต์ ส่วนตัวล่างคืออัตราการเต้นของหัวใจ/นาที
วิธีทดสอบประสิทธิภาพปอด
ทดสอบประสิทธิภาพปอด ด้วยการออกกำลังกายเป็นเวลา 3 นาที แนะนำเป็นการออกกำลังกายด้วย การปั่นจักรยานอากาศ เป็นเวลา 3นาที เมื่อครบแล้ว ให้ทำการวัดระดับออกซิเจนในเลือด ด้วยเครื่องวัดระดับออกซิเจนปลายนิ้วอีกครั้ง (เหมือนวิธีข้างต้น) ค่าที่วัดได้นั้นควรจะมีค่าเท่าเดิม หรือมากกว่าเดิม (ค่าออกซิเจนไม่ควรต่ำกว่า 96 -100 เปอร์เซนต์) แต่หากวัดแล้วค่าที่ได้ลดลงมากกว่า 3% ให้รีบปรึกษาแพทย์ เพื่อหาสาเหตุความผิดปกติ และแนวทางการรักษาต่อไป
ไอเท็มสำคัญห้ามพลาด
เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วนั้นสามารถทำให้เราคาดการณ์เฝ้าระวังในการติดเชื้อโควิดได้และเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วเป็นสิ่งที่ทำให้เราคาดการณ์และเฝ้าอาการในช่วงเราติดโควิดได้ด้วยเพราะเราอาจจะไม่สามารถอยู่ในมือหมอกันได้ทุกคนในสภาพสถานการณ์แบบนี้และเมื่อเกิดความผิดปกติทางร่างกายเราก็จะสามารถแจ้งแพทย์หรือหน่อยงานเพื่อทำการักษาในระยะต่อไปได้ทันท่วงที